Inleiding
Galblaasstenen zijn ophopingen van kristallen in de galblaas of de galwegen. De risicofactoren voor het ontstaan van galblaasstenen zijn ouderdom, vetzucht, eetgewoonten en erfelijke aanleg. De meeste galblaasstenen worden in de galblaas gevormd. De meeste galblaasstenen in de galwegen zijn afkomstig uit de galblaas. In een galweg kunnen stenen ontstaan wanneer er zich gal ophoopt omdat de galweg abnormaal vernauwd is of nadat de galblaas verwijderd is.
Galblaasstenen in de galwegen kunnen leiden tot ontsteking van de galwegen (cholangitis), de alvleesklier (pancreatitis) of de lever.
Symptomen
De meeste galblaasstenen geven lange tijd geen symptomen, vooral als ze in de galblaas blijven. Ze kunnen de galwegen passeren en zonder problemen in de dunne darm terechtkomen of kunnen in de galwegen blijven steken zonder de galstroom te onderbreken of symptomen te veroorzaken. Pijn in de rechter bovenbuik die optreedt na het eten van vetrijk voedsel kan het gevolg zijn van galblaasstenen.
Wanneer galblaasstenen een galweg of de uitgang van de galblaas tijdelijk of gedeeltelijk afsluiten, veroorzaakt dit pijn. De pijn komt op en verdwijnt weer (koliekpijnen). Meestal zit de pijn in de rechter bovenbuik, die ook gevoelig kan zijn. De pijn kan uitstralen naar het rechter schouderblad. Vaak heeft de patiënt dan last van misselijkheid en braken.
Een aanhoudende afsluiting van de galblaasbuis leidt tot ontsteking van de galblaas (acute cholecystitis). Galblaasstenen die de afvoergang van de alvleesklier afsluiten, veroorzaken zowel een ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis) als pijn, geelzucht en mogelijk infectie.
Diagnose
Echografie kan galblaasstenen in de galblaas vaststellen. Echografie, CT- en MRI-scans kunnen aangeven of de galwegen verbreed zijn.
Behandeling
- Galstenen in de galblaas:
De meeste mensen met galblaasstenen in de galblaas zonder symptomen hebben geen behandeling nodig. Mensen die met tussenpozen pijn hebben, kunnen proberen minder of geen vetrijk voedsel te eten om pijnaanvallen te voorkomen. Wanneer galblaasstenen in de galblaas ondanks de veranderingen in het dieet steeds opnieuw pijnaanvallen veroorzaken, wordt de galblaas verwijderd (cholecystectomie). De meeste cholecystectomieën worden nu uitgevoerd met behulp van laparoscopie. - Galstenen in de galwegen:
Galblaasstenen in de galwegen kunnen ernstige problemen veroorzaken. Ze dienen daarom te worden verwijderd door een endoscopische retrograde cholangiopancreatografie (ERCP). Bij ERCP wordt een endoscoop via de mond, slokdarm en maag in de dunne darm gebracht. Vervolgens wordt door een kleine insnijding de sluitspier van het galkanaal (sfincterotomie) ver genoeg geopend om de galblaasstenen die de galbuis afsluiten, door te laten naar de dunne darm. Galstenen in de galblaas kunnen niet met behulp van ERCP worden verwijderd.